Doğru yedekleme nasıl yapılır

Bu yazıya başlamadan az önce kontrol ettim, bir fotoğraf filmi kullanan son analog fotoğrafımı 2002 yılında çekmişim. 2002'den bu yana çektiğim tüm fotoğraflar dijital formatta ve bunların pek azı fotoğraf kağıdına bastırıldı. Aynı şey çektiğim videolar için de geçerli, yani 2002'den bu yana tüm anılarımı dijital ortamda saklıyorum. Dijital bir çağda yaşıyoruz ve artık gerek işimizle, gerek özel hayatımızla ilgili neredeyse tüm veriler dijital olarak tutuluyor.

Tüm hayatımız dijital ortamda ve arada bir birilerinin çığlıklarını duyuyoruz, "hard diskim bozuldu", "bilgisayarım çalındı", "bilgisayarıma virüs girdi"... Derken arkadan çarpıcı cümle geliyor; "Tüm verilerim içerisindeydi ve yedeği yoktu!". Bugün birkaç çığlığın eksilmesine neden olur umudu ile doğru yedekleme nasıl yapılır bundan bahsedeceğim.

Tek yedeğe güvenmeyin

Yedekleme ilgili bilmeniz gereken ilk kural budur. İyi bir yedekleme, biri yakın, biri uzak olmak üzere en az iki yedek ile yapılır. Çünkü, örneğin, eğer bilgisayarınızdaki verileri yanıbaşında duran harici diske yedekliyorsanız, evinize/iş yerinize hırsız girdiğinde bilgisayarınızla birlikte büyük ihtimalle harici diski de götürecektir, bir yangın durumunda tüm verileriniz kül olacaktır, vesaire. Bu nedenle iyi bir yedekleme her zaman biri uzakta olmak kaydı ile en az iki medya üzerinde yapılır.

RAID 1 Mirroring

RAID, ya da tam açılımı ile Redundant Array of Independent Disks, veri çoklama ve/veya veriye erişimde performans artırmaya yönelik bir teknolojidir. Kendi içerisinde işlevlerine göre RAID 1, RAID 2, RAID 3 vs. şeklinde alt gruplara ayrılan bu teknolojinin burada bahsedeceğimiz alt grubu olan RAID 1, bize bilgisayarımızın hard diskindeki verilerin anlık olarak bir ya da daha fazla diske bire bir kopyalanması (mirroring) imkanını sunar. Birçok gelişmiş işletim sistemi bu özelliği içeriside barındırmaktakla birlikte, masaüstü bilgisayarlara eklenebilen donanımlarla da bilgisayara donanımsal olarak RAID yeteneği kazandırılabilir.

RAID 1 verilerinizin bir kopyası ikinci bir diske daha anlık olarak yazıldığı için sizi kullandığınız ana diskin başına gelebilecek donanım arızalarına karşı büyük oranda korur. Öte yandan örneğin bilgisayarınıza bir kriptovirüs girer ve dosyalarınızı kriptolayarak erişiminizi engeller ise, RAID 1'in size hiçbir faydası olmayacaktır çünkü ikinci diskteki dosyalar da aynı anda, aynı akibete uğrayacaktır. Bu nedenle de RAID 1'i sadece iki yedekleme arası kötü bir donanım arızası sürprizine karşı koruma önlemi gibi düşünmeli ve az sonra bahsedeceğim şekilde asıl yedeklemenizi yapmalısınız.

Yakın yedekleme için harici hard disk

USB 3.0 ile birlikte artık harici disklerin okuma ve yazma hızları son derece yükseldi. Yakın yedekleme için size önerim kaliteli bir harici disk edinmeniz ve düzenli olarak bu harici diske yedek almanızdır. Burada dikkat etmeniz gereken nokta şu: Harici diskinizi sadece yedekleme yapacağınız zaman bilgisayarınıza bağlayın ve yedeklemeden sonra bilgisayarınızla olan bağlantısını kesin. Bu sayede harici diskinizdeki verileri virüslere karşı koruma altına almış olursunuz. Bu harici diski yedekleme harici işlerde de kullanmazsanız, son derece sağlam bir yakın yedeğiniz olur.

Uzak yedekleme için cloud storage

Eğer yüksek bant genişliği olan bir internet erişiminiz varsa, Google Drive, Amazon Cloud Drive, Microsoft OneDrive, Dropbox ve benzeri cloud storage servislerinden mutlaka faydalanın. Bu tür servislerin fiyatları şu anda son derece makul seviyelere inmiş durumda ve dosya transferleri anlık ve otomatik olarak gerçekleştiğinden bana göre uzak yedekleme için en makul çözüm cloud storage. Elbette eğer yüksek bant genişliğine sahip bir internet bağlantınız yoksa, bu şekilde yedekleme yapmak sizi biraz zorlayacaktır. Bu durumda bir sonraki adımı uygulayabilirsiniz.

Uzak yedekleme için harici hard disk

Biraz zahmetli bir iş olmakla beraber, eğer uzak yedekleme için cloud storage kullanamıyorsanız ikinci bir harici diske alacağınız yedekleri güvenilir bir uzak noktada (örn. annenizin evinde) saklayabilirsiniz. Tekrar üstüne basarak hatırlatayım, ikinci yedek son derece önemlidir, tek yedeğe hiçbir zaman güvenmemelisiniz.

Sevgiyle kalın, verilerinizi sıkça yedeklemeyi ihmal etmeyin...

Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.

Mustafa Odabaşı

Virgo'nun kurucu ortaklarından Mustafa Odabaşı, bundan 20 küsür sene önce, bilişim sektörüne profesyonel olarak ADA NET'de adım atmıştır. Cyberspace ile Türkiye'ye internetin gelmesinden çok önce BBS'ler vasıtasıyla tanışan Mustafa Odabaşı, Türkiye'nin ilk ve en geniş mesaj ağı HiTNeT'in de eski SysOp'larındandır. Halen bilgi ve tecrübelerini Virgo'da hizmet üreterek değerlendirmektedir.

Aralık 2015